Wie was de Einstein van het brood?

Van wilde wortelstokken tot veredeld graan

Wie was de Einstein van het brood? Wanneer heeft een homo sapiens-moeder voor het eerst haar kinderen getrakteerd op een heerlijke verse boterham? We weten het niet, want het gebeurde lang voordat mensen hun geschiedenis opschreven — waarschijnlijk al zo’n dertigduizend jaar geleden. Pas veel later zijn in het oude Egypte afbeeldingen van broodbereiding teruggevonden bij het graf van de in 1155 v.Chr. vermoorde farao Ramses III. Toen had brood al een lange ontwikkeling achter de rug.

Archeologen hebben in Jordanië (Shubayqa) sporen gevonden van ruim veertienduizend jaar oud ongezuurd brood, gemaakt van wilde granen. Nog oudere resten van verwerkte zetmeelhoudende planten zijn zelfs gevonden in het Midden-Oosten en dateren van wel dertigduizend jaar geleden. Deze werden gestampt op stenen tot een soort pap of platbrood. Giftige wortelstokken, zoals die van bepaalde rietsoorten, werden eerst gekookt of verwerkt om eetbaar te zijn — een vroege vorm van voedselbewerking.

Specerijen en de eerste smaakmakers

Opgravingen in Çatalhöyük (in het huidige Turkije) tonen aan dat men daar al brood bereidde voordat landbouw op grote schaal werd bedreven. Men gebruikte zaden van wilde planten en kruiden — waaronder vermoedelijk mosterdzaad en koriander — als smaakmakers. Dit wordt gezien als het oudste bewijs van het gebruik van specerijen bij broodbereiding.

Nog ouder zijn de restanten van broodachtige producten van wilde granen, bijna vijftienduizend jaar geleden bereid door Natufische jager-verzamelaars in het huidige Jordanië. Toch zou het nog millennia duren voordat de mens systematisch veredelde graansoorten ging verbouwen — en daarmee het fundament legde voor het brood zoals wij het kennen.

De thuisbakker herontdekt het ambacht

Rond 8000 v.Chr. begon in de Vruchtbare Sikkel (Midden-Oosten) de grootschalige landbouw met gerst en eenkoorn. Tijdens de oudheid — met Sumeriërs, Egyptenaren, Grieken en Romeinen — ontwikkelden zich de technieken voor malen en bakken. Denk aan de molensteen en de eerste ovens. Brood groeide uit tot basisvoedsel, variërend van zuurdesem tot gezuurd fabrieksbrood.

In onze moderne tijd keert de thuisbakker gelukkig terug naar de oorsprong. Met biologisch meel, natuurlijke fermentatie en tijd als belangrijkste ingrediënten. Een zuurdesembrood recept volgen is niet alleen eenvoudig, het is ook een manier om je voedsel weer in eigen handen te nemen.

Met een goed samengesteld zuurdesem pakket en de juiste begeleiding bak je thuis prachtig brood. Of je nu net begint of al langer bakt, onze zuurdesem starter kits helpen je op weg met alles wat je nodig hebt.

Broodbakken wordt zo meer dan een hobby — het is een herontdekking van smaak, ritme en zelfvoorziening.

De zure bakker

Wil je zelf aan de slag met zuurdesem?

Bekijk onze zuurdesem starterkits – perfect voor beginners en thuisbakkers.”